Η συλλογικότητα Αλληλέγγυες – αλληλέγγυοι κρατουμένων στα Νότια δημιουργήθηκε το Νοέμβρη του 2014 όταν οι κρατούμενοι εξεγέρθηκαν στο Κέντρο Κράτησης Ελληνικού και πραγματοποιήθηκαν παρεμβάσεις αλληλεγγύης. Όσοι συμμετέχουμε σε αυτή τη συλλογικότητα προερχόμαστε από διάφορους πολιτικούς χώρους κι έχουμε κάποιες μίνιμουμ πολιτικές συμφωνίες : δρούμε αντιιεραρχικά κι αυτοοργανωμένα και κύριος στόχος μας είναι να κλείσουν τα κέντρα κράτησης. Πέρα από τις δράσεις μας, προσπαθούμε να ρίξουμε φως σε ένα χώρο που το κράτος θέλει να κρατήσει μακριά από τα βλέμματα της κοινωνίας. Αυτό το κατορθώνουμε μέσα από τη συχνή επαφή μας με τις έγκλειστες μετανάστριες κατά τη διάρκεια των επισκεπτηρίων. Αυτά τα επισκεπτήρια τα κερδίσαμε μετά από παρεμβάσεις στο κρατητήριο· προηγούμενα δεν μας επιτρεπόταν να δούμε κανένα κρατούμενο ή κρατούμενη.
Μετά τον Δεκέμβρη του 2014 το κέντρο κράτησης μετατράπηκε σε χώρο φυλάκισης γυναικών. Το μοναδικό «έγκλημα» των κρατουμένων είναι ότι δεν έχουν χαρτιά. Η πραγματικότητα εκεί μέσα είναι θλιβερή. Το φαγητό δεν τρώγεται. Υπάρχουν ελλείψεις στα πάντα: από είδη καθαριότητας και φάρμακα μέχρι λάμπες. Γιατρός, κοινωνική λειτουργός και ψυχολόγος δεν υπάρχουν πια, επειδή δεν ανανεώθηκαν οι συμβάσεις τους. Υπάρχουν αρκετοί δικηγόροι που, υποσχόμενοι αποφυλάκιση ή νομική βοήθεια για αίτηση ασύλου, τρώνε τα λεφτά των κρατουμένων και μετά τις εγκαταλείπουν. Τα επισκεπτήρια διαρκούν λίγα λεπτά για να προλάβουν να μιλήσουν όλες. Υπάρχουν τρεις θάλαμοι, αλλά το τηλέφωνο (υπο)λειτουργεί μόνο στον ένα. Σε κάποια επισκεπτήριά μας μέχρι και 20 γυναίκες συνωστίζονταν για να μας μιλήσουν. Όμως, η μεγαλύτερη αγωνία των γυναικών είναι η άγνωστη διάρκεια της φυλάκισης. Το τέλος της κράτησης είναι κάτι αβέβαιο. Ο ΣΥΡΙΖΑ διαφήμιζε ότι θα καταργούσε το δεκαοκτάμηνο και θα όριζε ως μέγιστο όριο κράτησης τους έξι μήνες, φροντίζοντας όμως να μην ψηφίσει κάποιον αντίστοιχο νόμο. Έτσι, υπάρχουν κρατούμενες που ενώ περιμένουν να αποφυλακιστούν στο εξάμηνο, βλέπουν να παρατείνεται ο εγκλεισμός τους κατά ένα τρίμηνο. Κάποιες άλλες μπορεί να αποφυλακιστούν πιο σύντομα, άλλες απελαύνονται. Από όσα γνωρίζουμε μέχρι τώρα, αν δεν συναινέσουν στην απέλασή τους, τρώνε ξύλο.
Στα τέλη του Οκτώβρη κι εμείς και οι κρατούμενες συνειδητοποιήσαμε ότι το εξάμηνο της κράτησης των μεταναστριών και των μεταναστών που είχε εξαγγείλει ο ΣΥΡΙΖΑ αποδεικνυόταν παραμύθι. Λίγο πριν τη λήξη των έξι μηνών, οι κρατούμενες έπαιρναν το χαρτί που παρέτεινε την κράτησή τους κατά τρεις μήνες. Στο κέντρο κράτησης επικρατούσε οργή για αυτό το ιδιόμορφο «καψώνι». Υπήρχε η πρόθεση να γίνει αποχή συσσιτίου και μας το έκαναν γνωστό. Σε συνεννόηση με συντρόφισσες και συντρόφους από άλλες συλλογικότητες, σκοπεύαμε να κάνουμε μια παρέμβαση στο κέντρο κράτησης την ημέρα που θα ξεκινούσε η αποχή συσσιτίου. Όμως, συνέβη ένα γεγονός που άλλαξε την κατάσταση.
Λίγες μέρες πριν την προγραμματισμένη παρέμβαση, πέντε κοπέλες από τη Γεωργία οδηγήθηκαν από το Ελληνικό στο αεροδρόμιο με σκοπό την απέλαση. Βρέθηκαν σε ένα χώρο μαζί με άλλους 40 μετανάστες και μετανάστριες. Όταν αρνήθηκαν την απέλαση, οι μπάτσοι τις πλάκωσαν στο ξύλο. Οι έγκλειστες στο Ελληνικό έμαθαν τηλεφωνικά για το περιστατικό και μας είπαν ότι οι πρώην συγκρατούμενές τους ήταν γεμάτες χτυπήματα και αίματα. Άρχισαν να φοβούνται ότι η αντίδρασή τους θα έδινε την ευκαιρία στους δεσμοφύλακές τους να τις αρπάξουν και να τις απελάσουν χωρίς να προλάβει να αντιδράσει ή να τις βοηθήσει κανείς.
Το Σάββατο στις 31–10 περίπου 55 συντρόφισσες και σύντροφοι βρεθήκαμε στο Κέντρο Κράτησης Ελληνικού με πανό στα χέρια και φωνάζοντας συνθήματα. Οι κρατούμενες ενθουσιάστηκαν με αυτή την κίνηση αλληλεγγύης και πολλές ήταν έτοιμες να κάνουν αποχή συσσιτίου. Όταν οι αλληλέγγυοι έφυγαν όμως, εμφανίστηκαν οι δεσμοφύλακες με χαρτιά στα χέρια κι έλεγαν πως όποια θέλει να κάνει αποχή συσσιτίου πρέπει να υπογράψει. Έτσι, υπονοώντας ότι θα υπάρξουν συνέπειες, πέτυχαν την υποχώρηση των κρατουμένων. Με την εξαίρεση της Σάναα Τάλεμπ και μιας άλλης κρατούμενης που απείχε από το συσσίτιο για δυο μέρες. Η Σάναα συνέχισε. Ήταν και είναι ακόμα πολύ οργισμένη με την παράταση της κράτησής της και θέλει επιτέλους να απελευθερωθεί. Είναι αποφασισμένη να αγωνιστεί για την ελευθερία της.
Την Πέμπτη 5–11 κι ενώ βρισκόταν σε αποχή συσσιτίου ήδη για πέντε μέρες, της ανακοινώθηκε ότι θα αφεθεί ελεύθερη. Ο ενθουσιασμός της Σάναα δεν κράτησε για πολύ. Μεταφέρθηκε με χειροπέδες σε περιπολικό και οδηγήθηκε στο υπόγειο πάρκινγκ της Πέτρου Ράλλη. Μετά από πολύωρη παραμονή εκεί, την πήγαν στο αεροδρόμιο. Κατάλαβε ότι την προόριζαν για απέλαση και αντιστάθηκε. Όπως μας είπε, την χτύπησαν, την τράβηξαν από τα μαλλιά, της έκλεισαν το στόμα με το χέρι. Κι όλα αυτά ενώ ήταν δεμένη χειροπόδαρα. Την γύρισαν στην Πέτρου Ράλλη και της φόρτωσαν κατηγορίες: απείθεια και καταστροφή περιπολικού. Για πρώτη φορά μετανάστρια κατηγορείται για απείθεια επειδή δεν συναίνεσε στην απέλασή της.
Μόλις το πληροφορηθήκαμε, συντρόφισσες και σύντροφοι έφτασαν στην Πέτρου Ράλλη κι αντιμετώπισαν την επιθετικότητα των μπάτσων.
Στην συνέχεια, παρά το επίμονό αίτημα της Σάναα να καταγγείλει τις συνθήκες απέλασής της, οι μπάτσοι αρνήθηκαν να πάρουν εγγράφως κατάθεσή της την ημέρα της σύλληψής της, όταν είχε δίπλα της δικηγόρο. Κατόπιν προσπάθησαν να της υφαρπάξουν κατάθεση την επόμενη ημέρα, όταν δεν είχε πια νομική συμπαράσταση! (κατάθεση, την οποία φυσικά δεν υπέγραψε).
Έπειτα έκαναν την πρωτοφανή ενέργεια να λάβουν καταθέσεις, των – μετά την σύλληψή της – δεσμοφυλάκων της, ως δήθεν μαρτύρων κατηγορίας, οι οποίοι αναπαράγουν υποτιθέμενες συνομιλίες που είχε η Σάναα με τον… δικηγόρο της, παραβιάζοντας έτσι κάθε έννοια «δικαιώματος» του κατηγορουμένου!
Η Σάναα τελικά επέστρεψε στο Κέντρο Κράτησης Ελληνικού την Παρασκευή 6–11. Τα επισκεπτήρια των αλληλέγγυων έγιναν πια καθημερινά και την Κυριακή 8–11 έγινε κι άλλη παρέμβαση στο κρατητήριο. Οι μπάτσοι δεν έμειναν με σταυρωμένα χέρια. Απαγόρευσαν να δίνονται συσκευασμένα τρόφιμα στις άλλες κρατούμενες – υπενθυμίζουμε ότι το φαγητό που τους δίνουν είναι άθλιο – με σκοπό να τις στρέψουν εναντίον της. Δεν της έδιναν τα χάπια της. Άρχισαν να διαρρέουν φήμες ότι θα την μεταφέρουν σε «μεγαλύτερη» φυλακή και φόβισαν τις συγκρατούμενές της τόσο που άρχισαν να αποφεύγουν να μας μιλάνε στα επισκεπτήρια. Οι δεσμοφύλακες κατόρθωσαν να δημιουργήσουν στο ήδη άσχημο περιβάλλον του κέντρου κράτησης ένα κλίμα απομόνωσης για την Τάλεμπ.
Η Σάναα πήγε δυο φορές στα δικαστήρια, στις 9–11 και στις 17–11 στηριζόμενη από δεκάδες αλληλέγγυους. Και τις δυο φορές η υπόθεσή της πήρε αναβολή. Επόμενη δίκη της στα τέλη Γενάρη. Για μια βδομάδα περίπου νοσηλεύτηκε φρουρούμενη σε νοσοκομείο.
Η Σάναα Τάλεμπ κρατείται ακόμα στο κέντρο κράτησης Ελληνικού παρά τη διάγνωση των γιατρών ότι η παρατεταμένη κράτησή της έχει συνέπειες στην υγεία της. Ήδη έχει συμπληρώσει 8 μήνες μέσα στα κελιά και είναι η μόνη που κρατείται πάνω από έξι μήνες.
Βάσει ιατρικής γνωμάτευσης από δημόσιο νοσοκομείο, κατατέθηκε την Παρασκευή 27 – 11 αίτημα αποφυλάκισής της. Η αίτηση αποφυλάκισής της τελικά απορρίφθηκε από τους μπάτσους της Πέτρου Ράλλη. Άποψή μας είναι ότι πρόκειται για μια απόφαση καθαρά εκδικητική.
Ο πληθυσμός του Κέντρου Κράτησης Ελληνικού κυμαίνεται από 12 έως 70 κρατούμενες. Όσο αυξάνεται ο αριθμός των έγκλειστων γυναικών, οι συνθήκες γίνονται όλο και πιο αφόρητες. Η μέρα της αποφυλάκισής τους είναι αβέβαιη. Κι αν σκεφτούν να διαμαρτυρηθούν, με μια αποχή συσσιτίου για παράδειγμα, αυτό είναι πια αδύνατο. Τα συσκευασμένα τρόφιμα έχουν πια απαγορευτεί για όλες, ενώ ακόμα και στις δικαστικές φυλακές μπαίνουν κανονικά τρόφιμα, π.χ. μαγειρεμένα φαγητά.
Ο νομικός λαβύρινθος
Από την επικοινωνία μας με τις έγκλειστες μετανάστριες έχουμε κατανοήσει τα ακόλουθα σχετικά με τις συνθήκες ζωής και εργασίας των μεταναστών στην Ελλάδα.
- Κάθε πράξη στη ζωή των μεταναστών διώκεται ποινικά. Η είσοδος στη χώρα, η έξοδος από τη χώρα, ακόμα και η εργασία τους εδώ.
- Μεγάλο ποσοστό όσων δεν έχουν έγγραφα κρίνονται επικίνδυνοι για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια και μπαίνουν σε πανευρωπαϊκές λίστες ανεπιθυμήτων. Αναφερόμαστε σε πολλές χιλιάδες ανθρώπους.
- Υπάρχει μια παγίδα για όσες και όσους καταθέτουν αίτηση ασύλου. Αν κάνεις αίτηση για άσυλο, κατά πάσα πιθανότητα παραμένεις κρατούμενη μέχρι την εξέταση του αιτήματος, που διαρκεί μήνες. Αν δεν κάνεις αίτηση για άσυλο ελπίζοντας σε γρήγορη αποφυλάκιση, μπορείς ανά πάσα στιγμή να απελαθείς. Η Σάναα αιτήθηκε άσυλο όταν έμεινε έγκυος εκτός γάμου, κάτι ανεπίτρεπτο για την κοινωνία της χώρας της. Παραιτήθηκε όμως του ασύλου για να μην μείνει μέσα στο κέντρο κράτησης.
- Οι κρατούμενες για να αντέξουν τον εγκλεισμό τους έχουν κάποιες σταθερές. Μία από αυτές είναι και το πότε θα βγουν. Όταν δέχονται έξτρα τρίμηνα κράτησης, είναι ένα μεγάλο χτύπημα. Αυτό το έξτρα τρίμηνο της κράτησης ώθησε την Σάναα Τάλεμπ να ξεκινήσει τον αγώνα της.